Is wraak natuurlijke noodzaak?
© | gepubliceerd 12 mei 2011 in: psychologische theorie
Volgens NRC Handelsblad was "Osama afknallen natuurlijke noodzaak". Verwijzend naar een aantal wetenschappelijke publicaties wordt wraak als een natuurlijke oplossing voor aangedaan leed voorgesteld.
Ik kijk daar anders tegenaan. Wraak is alleen iets natuurlijks voor het ego (de persoonlijkheidsstructuur die ontstaat door het onbewust maken van gevoelens). Aangedaan leed verwerken door het te doorvoelen is een alternatief.
Met welke gevoelens hebben we hier te maken?
Het aangedane leed waar het hier om gaat bestaat uit pijnlijke gevoelens die in machteloosheid ondergaan zijn. Dit leidt tot gevoelens van haat. Osama bin Laden had de macht om Amerikanen zeer diep te kwetsen, met de aanslagen van 11 september, op een manier waartegen zij totaal machteloos stonden. Amerikanen haatten hem dus diep.
Wraak ontstaat als men met de haat iets wil doen, om het leed daarmee uit te wissen. Dat doen is echter hopeloos, want leed kan niet uitgewist worden. Gevoelens van leed zullen alleen verdwijnen door ze te doorvoelen. Hier wordt daadwerkelijk gevoel van hopeloosheid niet erkend, en dus onbewust gemaakt.
Het leed zal bestaan uit gevoelens van verdriet, angst, machteloosheid en minderwaardigheid, en waarschijnlijk nog diverse andere gevoelens.
Het toelaten van al deze gevoelens vereist compassie en moed. Uiteindelijk is dit de enige werkelijk werkende manier om het leed te verwerken en wraakzuchtige neigingen op te doen houden. Want wraak die succesvol is leidt weliswaar tot blijdschap, maar niet direct tot verwerking van de gevoelens van leed, of het moet zijn dat die blijdschap leidt tot meer openheid voor gevoelens in het algemeen.