Onderwerp "psychologische theorie"
Verdwaald raken in dromen
Een van de meest voorkomende thema's in mijn dromen is dat ik een eerder bezochte plek niet meer kan terugvinden. Een kamer in een gebouw, een bepaalde straat waarover ik eerder gedroomd heb, ze lijken nog wel ergens te zijn, maar niet waar ik zoek. Waar ik dan ben lijkt wel wat op waar ik naar op zoek ben, waardoor het lijkt of ik in de buurt ben, maar ik ben wel verdwaald.
Een aantal jaar geleden vertelde iemand me dat hij vaak verdwaald was in zijn dromen, en hij vroeg me hoe dat zou kunnen komen. Mijn theorie was toen dat dit iets is wat inherent aan dromen is. Uiteindelijk is wat je ziet in dromen, en waar je denkt dat je bent, niet echt. Het is iets wat je uit je eigen geest voorkomt, en er is geen reden dat het een vaste vorm zou hebben. Het veranderen van je droom is een gegeven, maar doordat je in de werkelijke wereld uitgaat van dingen die in zekere mate onveranderlijk zijn, doe je dat in dromen ook, terwijl dat niet overeenkomt met de hoe het in dromen gaat. Doordat dingen veranderen waarvan je denkt dat ze niet veranderen, krijg je het gevoel dat je verdwaald.
Omdat ik denk dat dit verdwalen inherent is aan dromen, denk ik dat iedereen regelmatig verdwaald in dromen.
In de loop der jaren is me opgevallen dat dromen die ik vroeger in de nacht heb stabieler zijn. Misschien omdat dat dan een nieuw onderwerp betreft, waardoor alles nog vast lijkt. Later in de nacht ontstaan er dan meer variaties, en komt er hoe langer hoe meer een gevoel van verdwalen. Doordat ik dan op zoek ga, ben ik dan meer en meer aan het reizen, lopend, in de trein of op de fiets. Dit lijkt een redelijk vast patroon te zijn.
Vanmorgen kon ik, kort nadat ik wakker werd, het gevoel dat bij dat verdwalen hoorde onderzoeken. Ik voelde me verdwaald en begreep niet hoe dit kon. Ik voelde me angstig, geblokkeerd en had een neiging me terug te trekken. Het gevoel van mijn omgeving was er een van onvastheid en verandering waar geen verandering zou moeten zijn. Ik zocht richting, maar die was er nauwelijks. Ik voelde me een jongetje van een jaar of 3, 4, dus dit was een gevoel wat ik al vrij lang had.
RSI en onderdrukt verdriet
Ik heb een aantal maanden last gehad van RSI in mijn handen. Door overbelasting had ik nogal wat pijn, die erger werd als ik mijn vingers en handen belastte met typen, gebruik van computermuis, groente snijden, en dergelijke. Ook voelden mijn vingers dik aan. Nadat het probleem enige tijd aan het verminderen was, doordat ik belastingen van mijn handen vermeed, leek het daarna maar zeer langzaam verder te verbeteren.
Ik ben toen acupunctuur gaan proberen. Na de eerste behandeling merkte ik nauwelijks verbetering, maar de acupuncturiste had me wel verteld dat ze de Long-meridiaan had geopend. Nu weet ik iets van de achtergronden van acupunctuur, en ik wist dat er verband kan zijn tussen verdriet en problemen met de Long-meridiaan.
In eerste instantie merkte ik niets op dat met het opkomen van emoties van verdriet te maken kon hebben. Maar na zo'n anderhalve week gebeurde dat wel. Mijn vingers voelden wat dikker als normaal, en ik voelde sterk verdriet opkomen, waar ik me tegen verzette. Toen ik het verzet voelde, in plaats van het te doen, verdween het verdriet. Tegelijk met het verdwijnen van het verdriet, ging de zwelling in mijn vingers tot mijn verrassing vrijwel geheel weg.
Niet alleen verdween de zwelling, ook werd mijn huid, die al zo'n twee decennia nogal droog was geweest, duidelijk vochtiger en gladder. Door experimenten die ik een jaar of 10 geleden met acupressuur gedaan heb, wist ik dat de droogheid van mijn huid verbeterd kon worden met punten op de Long-meridiaan, maar ik was eerder nooit in staat deze verbeteringen voor langer als een halve dag te laten duren. Kennelijk was het het onderdrukte verdriet wat de droogheid van mijn huid in stand hield.
Hierna had ik nogmaals een acupunctuur behandeling. Deze behandeling had nu wel een duidelijk effect. De zwelling was nu volledig weg en ik had weinig pijn meer bij belasting. Door opkomend verdriet kwam de zwelling wel nog diverse malen terug, maar telkens als ik dit verdriet toeliet verdween de zwelling ook weer. Ik heb dat een keer of 10 zien gebeuren. Ook de toestand van mijn huid verbeterde verder.
Ik vermoed dat niet alleen mijn huid droog was, maar ook mijn spieren en pezen. Dit zou wel eens de reden kunnen zijn dat het herstel zo langzaam vorderde. De droogte van spieren en pezen zou deze bijvoorbeeld gevoeliger voor irritatie kunnen maken.
Het verdriet ging onder andere over het niet meer kunnen doen van allerlei bezigheden door de pijnlijkheid van mijn handen. Ook was er ouder verdriet, met een gevoel dat een persoon of situatie me als het ware iets wat voor mij van waarde was afgenomen had.
Ook merkte ik een issue met verdriet over pijn zelf. Als ik pijn voelde, verzette ik me met spierspanning tegen die pijn. Dat werkte echter niet, de pijn bleef juist daardoor. Als ik de pijn accepteerde en het verzet ertegen doorvoelde, kwam er verdriet over de pijn. Met het voelen van dat verdriet verdween pijn nogal eens. Als klein jongetje heb ik nogal eens "Niet huilen!" te horen gekregen als ik huilde van verdriet over pijn. Kennelijk is dit niet zo'n goed advies.
Overigens was er meer aan de hand dan onderdrukte emoties. Door het vermijden van belasting die pijn veroorzaakte in mijn handen, bewoog ik mijn handen te weinig om vocht van de zwelling af te voeren via mijn bloed. Dit gebrek aan beweging veroorzaakte ook zelf pijn, doordat er nogal wat vast kwam te zitten in mijn handen. Het, in samenspraak met een fysiotherapeut, met oefeningen (o.a. chinese ballen) losmaken van spieren, pezen, en dergelijke, bleek ook een belangrijke factor te zijn in het herstel.
Slaaf van een doel
Doelgericht gedrag wordt in de maatschappij vaak hoog gewaardeerd. De sporter die als doel heeft om te winnen, de vrouw die een bepaald "streefgewicht" wil halen door af te vallen, bedrijven die bepaalde "targets" stellen.Er hangt een prijs aan het willen bereiken van het doel: de sporter moet "afzien", de vrouw die wil afvallen moet honger leiden en lekker eten laten staan, en voor de bedrijfstargets moet er overgewerkt worden en dus vrije tijd ingeleverd worden. Het doel heiligt dan, in meer of mindere mate, de middelen.
Eigenlijk komt de prijs die voor het bereiken van het doel betaalt moet worden neer op niet doen waar je zin in hebt, tegen je natuurlijke impulsen ingaan, jezelf opofferen, je ziel aan de duivel verkopen. Je kunt dan niet jezelf zijn. Je bent slaaf van een doel.
Terwijl presentator Beau van Erven Doorns in een eigen televisieprogramma het IJsselmeer over aan het zwemmen was, riep hij uit: "Waarom doe ik dit eigenlijk!?". Het was een geweldige prestatie, daar wil ik niets aan af doen, maar dit is wel een goede vraag. In hetzelfde programma werd verteld dat mensen die dergelijke prestaties leveren nogal eens behoorlijk chagrijnig worden.
Het gaat er bij doelgericht gedrag nogal eens om eigenwaarde. Iemand wil meer waard worden door een bepaald doel te bereiken. Maar waarom wil iemand meer waard worden? Kennelijk is er een gevoeld probleem met iemands eigenwaarde, wat die persoon probeert ongedaan te maken door meer waarde te verwerven. Alleen, dit is niet hoe het werkt, want het gevoel van gebrek aan eigenwaarde blijft gewoon bestaan, er komt alleen een gevoel bij van trots en eigenwaarde. Tenminste, als het doel daadwerkelijk bereikt wordt, want anders wordt het alleen maar erger.
De enige manier waarop een bestaand gevoel van gebrek aan waarde zal verdwijnen, is door het te erkennen en het gevoel toe te laten (samen met de gevoelens die daarmee te maken hebben). De betreffende gevoelens zullen dan oplossen, en een gevoel van waarde komt ervoor terug. Maar doelgericht gedrag leidt over het algemeen juist tot het onderdrukken van gevoelens.
Het slaaf worden van een doel blokkeert de eigen wil, die er zou zijn als men gewoon zichzelf is. Het is dus in wezen zelf-castratie. De echte wil wordt dan vervangen door een valse wil, in wezen zelf-manipulatie die ertoe dient het doel, met veel "wilskracht", te bereiken.
Is wraak natuurlijke noodzaak?
Volgens NRC Handelsblad was "Osama afknallen natuurlijke noodzaak". Verwijzend naar een aantal wetenschappelijke publicaties wordt wraak als een natuurlijke oplossing voor aangedaan leed voorgesteld.
Ik kijk daar anders tegenaan. Wraak is alleen iets natuurlijks voor het ego (de persoonlijkheidsstructuur die ontstaat door het onbewust maken van gevoelens). Aangedaan leed verwerken door het te doorvoelen is een alternatief.
Met welke gevoelens hebben we hier te maken?
Het aangedane leed waar het hier om gaat bestaat uit pijnlijke gevoelens die in machteloosheid ondergaan zijn. Dit leidt tot gevoelens van haat. Osama bin Laden had de macht om Amerikanen zeer diep te kwetsen, met de aanslagen van 11 september, op een manier waartegen zij totaal machteloos stonden. Amerikanen haatten hem dus diep.
Wraak ontstaat als men met de haat iets wil doen, om het leed daarmee uit te wissen. Dat doen is echter hopeloos, want leed kan niet uitgewist worden. Gevoelens van leed zullen alleen verdwijnen door ze te doorvoelen. Hier wordt daadwerkelijk gevoel van hopeloosheid niet erkend, en dus onbewust gemaakt.
Het leed zal bestaan uit gevoelens van verdriet, angst, machteloosheid en minderwaardigheid, en waarschijnlijk nog diverse andere gevoelens.
Het toelaten van al deze gevoelens vereist compassie en moed. Uiteindelijk is dit de enige werkelijk werkende manier om het leed te verwerken en wraakzuchtige neigingen op te doen houden. Want wraak die succesvol is leidt weliswaar tot blijdschap, maar niet direct tot verwerking van de gevoelens van leed, of het moet zijn dat die blijdschap leidt tot meer openheid voor gevoelens in het algemeen.
"Moeten" en schuldgevoel
Een ander aspect aan "moeten", is dat je als je iets niet doet zoals het "moet", er schuldgevoel kan zijn.
In mijn zelfonderzoek heb ik er lange tijd moeite mee gehad om schuldgevoel daadwerkelijk te voelen en toe te laten. Als het al bewust begon te worden, dan had ik al gauw het idee dat het onzin was, en probeerde ik het te onderdrukken. Uiteindelijk komt van alles uit het verleden te pas en te onpas uit het onbewuste naar boven als associatie, en schuldgevoel is geen uitzondering. Passend bij de situatie in het heden is dat over het algemeen niet werkelijk.
In het boek "The Pearl Beyond Price", van A.H. Almaas, schrijft hij dat het doorvoelen van schuldgevoel naar het essentiële aspect Acceptatie leidt. Dit gaf mij voldoende inzicht in hoe dit gevoel in elkaar zit, om het vertrouwen te hebben het voelen ervan toe te laten.
Ik merkte dat schuldgevoel uit twee delen bestaat: het idee en gevoel dat iets aan mij "verkeerd" is, en een gevoel van afwijzing van mezelf, als gevolg daarvan. Het toelaten van het gevoel van "verkeerdheid" leidt tot het gevoel dat ik en de dingen "goed" zijn zoals ze zijn. Het toelaten van het gevoel van zelf-afwijzing leidt tot Acceptatie.
Het gevoel van zelf-afwijzing gebeurt duidelijk in het midden van mijn borst, en voelt vooral als gericht op mijn lichaam.